TUYÊN TRUYỀN KỶ NIỆM 137 NĂM NGÀY QUỐC TẾ LAO ĐỘNG (01/5/1886 - 01/5/2023).
Từ nửa cuối thế kỷ 19, chủ nghĩa tư bản bước sang giai đoạn độc
quyền, sản xuất công nghiệp tăng nhanh; ở một số nước như Anh, Pháp, Đức,
Mỹ...phát triển mạnh mẽ. Cùng với những bước tiến của nền kinh tế tư bản, giai
cấp tư sản tăng cường bóc lột và bần cùng hóa công nhân lao động; mâu thuẫn
giai cấp ngày càng sâu sắc, dẫn đến nhiều cuộc đấu tranh giữa giai cấp vô sản
với giai cấp tư sản diễn ra với quy mô ngày càng lớn.
Trong cuộc đấu tranh đó, vấn đề thời gian lao động có ý nghĩa quan
trọng. Ngay sau khi thành lập Quốc tế một năm 1864, Các Mác coi việc rút ngắn
thời gian lao động là một nhiệm vụ đấu tranh của giai cấp vô sản. Tại Đại hội
lần thứ nhất của Quốc tế một họp tại Giơ - ne - vơ (Thụy Sĩ) tháng 9/1866, vấn
đề đấu tranh đòi ngày làm việc 8 giờ được coi là nhiệm vụ quan trọng. Khẩu hiệu
“Ngày làm 8 giờ” sớm xuất hiện ở một số nơi của nước Anh - nước có nền công
nghiệp phát triển sớm nhất thế giới. Yêu sách này dần lan sang các nước khác.
Nước Mỹ, từ một quốc gia có nền kinh tế lạc hậu, phụ thuộc vào
châu Âu, đã mở rộng sản suất, nhanh chóng phát triển trở thành nước công nghiệp
hàng đầu thế giới. Thành phố Chi-ca-gô trở thành trung tâm thương nghiệp của
Mỹ. Nước Mỹ lao vào cuộc chạy đua cạnh tranh tư bản quyết liệt. Các guồng máy
chạy hết công suất suốt ngày đêm, hàng vạn công nhân bị bắt buộc làm việc mỗi
ngày từ 14 - 18 giờ, phụ nữ quần quật lao động không kém gì nam giới, nhưng
đồng lương chỉ bằng 1/2 nam giới và suốt tuần không có ngày nghỉ; trẻ em phải
làm việc 12 giờ/ngày.
Ngày 1/5/1886, tại thành phố Chi-ca-gô (Mỹ), hưởng ứng lời kêu gọi
của “Liên đoàn lao động Mỹ”, hàng chục ngàn công nhân
toàn thành phố tiến hành bãi công, tổ chức mít tinh và biểu tình trên đường phố (40
ngày không đến nhà máy làm việc). Khẩu hiệu “Ngày làm việc
8 giờ” trở thành tiếng nói chung của giai cấp công nhân, chính quyền tư sản rơi
vào thế bị động. Cuộc đấu tranh vì mục tiêu dân sinh, dân chủ, vì sự tiến bộ xã
hội bị đàn áp đẫm máu, song đã tạo được sự hưởng ứng, ủng hộ mạnh mẽ của công
nhân khắp nước Mỹ lên tiếng ủng hộ yêu sách của công nhân Chi-ca-gô. Công nhân
Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Hà Lan…tổ chức nhiều cuộc mít tinh bày tỏ sự đồng tình
với công nhân Mỹ.
Để ghi nhận những thành quả của phong trào công nhân các nước,
ngay trong Đại hội thành lập Quốc tế thứ II, được triệu tập ngày 14/7/1889, các
đại biểu của giai cấp công nhân đã thông qua Nghị quyết lấy ngày 1/5 làm ngày
đoàn kết đấu tranh của công nhân lao động trên toàn thế giới. Từ đó ngày 1/5
trở thành ngày Quốc tế Lao động.
Thực hiện Nghị quyết của Quốc tế thứ II, ngày 1/5/1890 lần đầu
tiên, Ngày Quốc tế Lao động được kỷ niệm với quy mô thế giới. Công nhân ở các
nước Mỹ, Canada, Pháp, Đức, Áo, Đan Mạch, Bỉ, Thụy Điển, Hà Lan, Ý và nhiều
nước khác tiến hành bãi công, mít tinh, xuống đường biểu tình mang theo biểu
ngữ “Ngày làm 8 giờ”, “Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại”.
Ngày Quốc tế Lao động 1/5 đã trở thành ngày Lễ tại nhiều quốc gia
trên thế giới, dành để tôn vinh lao động và gây dựng đoàn kết lao động trên thế
giới; là ngày hội của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế
giới, ngày đoàn kết giai cấp công nhân và các dân tộc bị áp bức trên thế giới
trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Từ những năm đầu của thế kỷ XX, đồng chí Nguyễn Ái Quốc (Chủ tịch
Hồ Chí Minh) đã truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê nin vào Việt Nam, giúp công nhân
lao động (CNLĐ) Việt Nam hiểu rõ phong trào cộng sản, công nhân, công đoàn thế
giới, nhất là về Cách mạng Tháng Mười Nga và Ngày Quốc tế Lao động 1/5. Ngày
1/5/1925, công nhân Chợ Lớn, công nhân đường sắt Dĩ An và công nhân Đà Nẵng
biểu tình bày tỏ ý chí bảo vệ Liên bang Xô - Viết.
Tháng 2/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời. Ngay trong Cương lĩnh
đầu tiên, Đảng xác định vai trò, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân (GCCN)
Việt Nam là giai cấp lãnh đạo cách mạng, nòng cốt trong khối liên minh công -
nông. Phong trào đấu tranh ngày 1/5/1930 đã mở đầu cho cao trào cách mạng 1930
- 1931. Lần đầu tiên dưới sự lãnh đạo của Đảng và hướng dẫn, vận động của Công
hội đỏ, công nhân cùng nông dân mít tinh biểu tình kỷ niệm Ngày Quốc tế Lao
động 1/5, đấu tranh đòi quyền lợi, bày tỏ tình đoàn kết với Công nhân lao động
thế giới.
Ngày 18/2/1946, Hồ Chủ tịch ký Sắc lệnh số 22c quy định ngày 1/5
là một trong những ngày lễ chính thức của nước ta. Ngày 29/4/1946, Hồ Chủ tịch
ký Sắc lệnh số 56 quy định công nhân được hưởng lương ngày nghỉ lễ Quốc tế Lao
động 1/5. Ngày 1/5/1946, lần đầu tiên trong lịch sử nước ta, Ngày Quốc tế Lao
động 1/5 được tổ chức kỷ niệm trọng thể tại Hà Nội, với sự tham dự của 20 vạn
nhân dân lao động. Từ đó, Ngày Quốc tế Lao động (1/5) hằng năm là một trong
những ngày lễ lớn của đất nước, ngày hội của giai cấp công nhân và nhân dân lao
động Việt Nam.
Ngày 1/5/1951, trong lời kêu gọi nhân ngày Quốc tế Lao động, Bác
Hồ xác định “Trọng tâm thi đua là: Quân đội thi đua giết giặc lập
công. Công nhân thi đua tăng gia sản xuất. Nông dân thi đua sản xuất lương
thực. Trí thức thi đua sáng tác, phát minh. Cán bộ thi đua cần, kiệm, liêm,
chính. Toàn dân thi đua tích cực tham gia kháng chiến”. Ngày 1/5/1958, Bác đưa
ra “Lời kêu gọi nhân Ngày Quốc tế Lao động” khẳng định: “Hôm
nay, cùng với nhân dân lao động toàn thế giới, chúng ta nhiệt liệt chào
mừng Ngày 1/5 trong lòng đầy tin tưởng và phấn khởi quyết tâm vượt mọi khó
khăn, tiến lên làm tròn những nhiệm vụ mới...”. Ngày 1/5/1964, nhân Ngày Quốc
tế Lao động, Bác gửi điện khen ngợi thanh niên trên công trường khôi phục đường
sắt Thanh Hoá - Vinh, trong đó có việc xây lại Cầu Hàm Rồng.
Kể từ sau năm 1975, kỷ niệm Ngày Quốc tế Lao động 1/5 ở Việt
Nam ngày càng có ý nghĩa khi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta kỷ niệm Ngày
Chiến thắng 30/4. Đây là dịp giai cấp công nhân và nhân dân lao động cả nước ôn
lại truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm; sôi nổi hưởng ứng các phong trào
thi đua yêu nước để bày tỏ lòng tưởng nhớ, biết ơn sâu sắc với Chủ tịch Hồ
Chí Minh - lãnh tụ vĩ đại của dân tộc ta. Người đã có công lao rất to lớn
giúp nhân dân ta ý thức được ý nghĩa lịch sử và tác động của việc kỷ niệm
Ngày Quốc tế Lao động 1/5, từ đó càng thêm quyết tâm đi theo con đường
cách mạng do Đảng và Bác kính yêu đã lựa chọn, xây dựng và bảo vệ vững
chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.